खालीलपैकी कोणते राज्य धोरणाचे मार्गदर्शक तत्व भारतीय संविधानाने नागरिकांना प्रदान केलेले नाही?

बरोबर उत्तर वितरित न केलेल्या सामुदायिक भौतिक संसाधनांची मालकी हे आहे.

Key Points 

• राज्य धोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे (DPSP) ही भारत सरकारच्या केंद्र आणि राज्य सरकारांना कायदे आणि धोरणे तयार करताना लक्षात ठेवण्यासाठी मार्गदर्शक तत्वे आहेत.
• भारतीय संविधानाच्या अनुच्छेद 39(b) मध्ये असे म्हटले आहे की समाजाच्या भौतिक संसाधनांची मालकी आणि नियंत्रण सामान्य हितासाठी वितरित केले गेले पाहिजे.
• DPSP चे उद्दिष्ट अशा सामाजिक आणि आर्थिक परिस्थिती निर्माण करणे आहे ज्यात नागरिक चांगले जीवन जगू शकतील.
• जीविकेची पुरेशी साधने सुनिश्चित करणे (अनुच्छेद  39(a)), शोषणापासून मुलांचे आणि तरुणांचे संरक्षण (अनुच्छेद 39(f)) आणि समान कामासाठी समान वेतन (अनुच्छेद 39(d)) हे संविधानात स्पष्टपणे नमूद केले आहेत.
• परंतु, "सामुदायिक भौतिक संसाधनांचे वितरण झालेले नाही" ही कल्पना भारतीय संविधानाने प्रदान केलेले मार्गदर्शक तत्व नाही.

Additional Information 

• राज्य धोरणाची मार्गदर्शक तत्त्वे (DPSP)
  • DPSP ची संकल्पना आयर्लंडच्या संविधानापासून घेतली आहे आणि तिचा उद्देश कल्याणकारी राज्य स्थापित करणे आहे.
  • DPSP न्यायालयीन स्वरुपाची नाहीत, म्हणजेच ती कोणत्याही न्यायालयाद्वारे अंमलात आणता येत नाहीत परंतु सरकारला मार्गदर्शन करण्याचे उद्दिष्ट ठेवतात.
  • ती भारतीय संविधानाच्या भाग IV (अनुच्छेद 36-51) मध्ये समाविष्ट आहेत.
• मूलभूत अधिकार
  • हे न्याय्य अधिकार आहेत, जे न्यायालयांद्वारे लागू केले जाऊ शकतात, जे राज्याच्या कोणत्याही मनमानी कृतींपासून नागरिकांच्या स्वातंत्र्यांचे संरक्षण करण्याची हमी देतात.
  • ते भारतीय संविधानाच्या भाग III (अनुच्छेद 12-35) मध्ये समाविष्ट आहेत.
• अनुच्छेद 39
  • DPSP चा भाग असून, तो राज्याने पाळावयाच्या धोरणाच्या काही तत्वांचा आढावा घेतो.
  • यामध्ये उपजीविका सुरक्षित करणे, समान कामासाठी समान वेतन आणि कामगार आणि मुलांवरील अत्याचार रोखणे यांचा समावेश आहे.
• अनुच्छेद 41
  • तो बेरोजगारी, वृद्धापकाळ, आजारपण आणि अपंगतेच्या बाबतीत राज्याला सार्वजनिक मदत पुरवण्याचे निर्देश देतो.
  • तो काम, शिक्षण आणि सार्वजनिक मदतीचा अधिकार सुरक्षित करण्यावर भर देतो.