खालीलपैकी कोणत्या घटनादुरुस्ती कायद्याने भारतीय संविधानात 10 वी अनुसूची जोडली?

योग्य उत्तर 52 वा घटनादुरुस्ती अधिनियम आहे.

 Key Points

• 1985 च्या 52 व्या घटनादुरुस्ती अधिनियमाने भारतीय संविधानात 10 वी अनुसूची जोडली.
• 10 वी अनुसूची सामान्यतः पक्षांतर विरोधी कायदा म्हणून ओळखली जाते.
• पक्षांतर विरोधी कायदा आमदारांना पक्षांतराच्या कारणास्तव अपात्र ठरवण्याची प्रक्रिया स्पष्ट करतो.
• या दुरुस्तीचा उद्देश आमदारांनी केलेल्या राजकीय पक्षांतराच्या समस्येचे निराकरण करणे हा होता, जी भारतीय राजकारणात एक सामान्य समस्या बनत होती.

 Additional Information

• पक्षांतर:
  • पक्षांतर म्हणजे अधिनियममंडळातील सदस्याने आपला राजकीय पक्ष सोडून दुसऱ्या पक्षात सामील होण्याची कृती.
  • अशा राजकीय पक्षांतरांना प्रतिबंध घालण्यासाठी पक्षांतर विरोधी कायदा लागू करण्यात आला.
• अपात्रता:
  • 10 वी अनुसूची पक्षांतराच्या कारणास्तव आमदारांना अपात्र ठरवण्यासाठीची कारणे स्पष्ट करते.
  • जर एखाद्या आमदाराने स्वेच्छेने आपल्या पक्षाचे सदस्यत्व सोडले किंवा पक्षाच्या निर्देशांचे पालन केले नाही, तर त्याला अपात्र ठरवले जाऊ शकते.
• अपवाद:
  • हा कायदा पक्षांमधील विलीनीकरणासारख्या विशिष्ट अपवादांना परवानगी देतो.
  • जर एखादा पक्ष दुसऱ्या पक्षात विलीन झाला आणि त्याच्या दोन-तृतीयांश आमदारांनी सहमती दर्शवली, तर त्यांना पक्षांतर केलेले मानले जात नाही.
• अधिकार:
  • सभागृहाचे पीठासीन अधिकारी (अध्यक्ष किंवा सभापती) हे 10 व्या अनुसूचीनुसार अपात्रतेच्या प्रकरणांवर निर्णय घेण्याचे अधिकारी आहेत.
  • तथापि, पीठासीन अधिकाऱ्याचा निर्णय न्यायालयीन पुनरावलोकनाच्या अधीन असतो.