अर्धगोल MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Hemisphere - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Jun 16, 2025
Latest Hemisphere MCQ Objective Questions
अर्धगोल Question 1:
एक घन अर्धगोलाचे एकूण वक्रपृष्ठफळ 191 सेमी2 आहे. त्याची त्रिज्या (सेमी मध्ये) किती आहे? π = \(\frac{22}{7}\) घ्या.
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 1 Detailed Solution
दिलेल्याप्रमाणे:
घन अर्धगोलाचे एकूण वक्रपृष्ठफळ = 191 सेमी2
वापरलेले सूत्र:
घन अर्धगोलाचे एकूण वक्रपृष्ठफळ = 3πr2
गणना:
अर्धगोलाची त्रिज्या r सेमी असू द्या.
एकूण वक्रपृष्ठफळ = 3πr2
⇒ 3 × (22/7) × r2 = 191
⇒ 66r2 = 191 × 7
⇒ 66r2 = 1337
⇒ r2 = 1337 / 66
⇒ r = √(1337 / 66)
म्हणूनच अर्धगोलाची त्रिज्या \(\sqrt\frac{1337}{66}\) सेमी आहे.
अर्धगोल Question 2:
एक अर्धगोलाकार बाऊलाची धारणक्षमता १९,४०४ सेमी³ आहे. त्याचे वक्र पृष्ठफळ (सेमी² मध्ये) किती आहे? (π = \(\frac{22}{7}\) घ्या)
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 2 Detailed Solution
दिलेले आहे:
अर्धगोलाकार बाऊलाची धारणक्षमता = १९,४०४ सेमी³
π = २२/७
वापरलेले सूत्र:
अर्धगोलाचे घनफळ: V = (२/३)πr³
अर्धगोलाचे वक्र पृष्ठफळ (CSA): CSA = २πr²
गणना:
(२/३) x (२२/७) x r³ = १९,४०४
⇒ (४४/२१) x r³ = १९,४०४
⇒ r³ = (१९,४०४ x २१) / ४४
⇒ r³ = ९,२६१
⇒ r = ∛९,२६१
⇒ r = २१ सेमी
वक्र पृष्ठफळ:
CSA = २ x (२२/७) x (२१ x २१)
⇒ CSA = २ x (२२/७) x ४४१
⇒ CSA = (४४ x ४४१) / ७
⇒ CSA = १९,४०४ / ७
⇒ CSA = २,७७२ सेमी²
अंतिम उत्तर:
अर्धगोलाकार बाऊलाचे वक्र पृष्ठफळ २,७७२ सेमी² आहे.
अर्धगोल Question 3:
7.7 सेमी त्रिज्येच्या अर्धगोलाचे घनफळ काढा. (π = 22/7 वापरा) (एक दशांश स्थानापर्यंत अचूक)
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 3 Detailed Solution
दिलेले आहे:
त्रिज्या (r) = 7.7 सेमी
π = 22/7
वापरलेले सूत्र:
अर्धगोलाचे घनफळ = (2/3)πr3
गणना:
घनफळ = (2/3) x (22/7) x (7.7)3
⇒ घनफळ = (2/3) x (22/7) x 456.533
⇒ घनफळ = (2/3) x 1435.38
⇒ घनफळ = 956.5 सेमी3
∴ बरोबर उत्तर पर्याय (4) आहे.
अर्धगोल Question 4:
एक अर्धगोलाकार बाऊलाचे वक्र पृष्ठफळ 1232 सेमी2 आहे. बाऊलाचे घनफळ (सेमी3 मध्ये) काढा. (π = \(\frac{22}{7}\) वापरा आणि २ दशांश स्थानी उत्तर द्या)
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 4 Detailed Solution
दिलेले आहे:
अर्धगोलाकार बाऊलाचे वक्र पृष्ठफळ = 1232 सेमी2
वापरलेले सूत्र:
अर्धगोलाचे वक्र पृष्ठफळ = 2πr2
अर्धगोलाचे घनफळ = (2/3)πr3
गणना:
2πr2 = 1232
⇒ r2 = 1232 / (2π) ⇒ r2 = 1232 / (2 x 22/7)
⇒ r2 = 196
⇒ r = 14 सेमी
अर्धगोलाचे घनफळ = (2/3)πr3
⇒ घनफळ = (2/3) x (22/7) x 143
⇒ घनफळ = (2/3) x 22 x 392
⇒ घनफळ = 5749.33 सेमी3
∴ बरोबर उत्तर पर्याय (4) आहे.
अर्धगोल Question 5:
एक घन अर्धगोलाचे एकूण पृष्ठफळ 152 सेमी2 आहे. त्याची त्रिज्या (सेमी मध्ये) किती आहे? π = (22/7) घ्या.
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 5 Detailed Solution
दिलेले आहे:
घन अर्धगोलाचे एकूण पृष्ठफळ = 152 सेमी2
वापरलेले सूत्र:
घन अर्धगोलाचे एकूण पृष्ठफळ = 3πr2
गणना:
3πr2 = 152
π = 22/7 वापरून
3 x (22/7) x r2 = 152
⇒ (66/7) x r2 = 152
⇒ r2 = (152 x 7) / 66
⇒ r2 = 1064 / 66
⇒ r2 = 532/33
⇒ r = \(\sqrt{\frac{532}{33}}\)
म्हणून, अर्धगोलाची त्रिज्या \(\sqrt{\frac{532}{33}}\) सेमी आहे.
Top Hemisphere MCQ Objective Questions
10 सेमी त्रिज्येचा एक धातूचा गोलाकार वितळवला जातो आणि समान आकाराचे 1000 लहान गोल बनवले जातात. या प्रक्रियेत धातूच्या पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ इतके वाढवले जाते:
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 6 Detailed Solution
Download Solution PDFवापरलेले सूत्र:
गोलाचे क्षेत्रफळ = \(\frac{4}{3}\)π (त्रिज्या)3
गणना:
जर लहान गोलाची त्रिज्या 'r cm' असेल तर प्रश्नाच्या अनुषंगाने:
\(\frac{4}{3}\) π(10)3 = 1000 \(\frac{4}{3}\) π(r)3
r = 1 सेमी
मोठ्या गोलाचे पृष्ठभाग क्षेत्रफळ = 4π(10)2 = 400π
1000 लहान गोलांचे एकूण पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 1000 4 π(1)2 = 4000π
पृष्ठभागाच्या क्षेत्रफळात निव्वळ वाढ = 4000π − 400π = 3600π
म्हणून, धातूच्या पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ 9 पटीने वाढले आहे.
4 सेमी त्रिज्येच्या शिशाचा गोलार्ध 72 सेमी उंचीच्या उजव्या गोलाकार शंकूमध्ये टाकला जातो.तर मग शंकूच्या तळाची त्रिज्या किती आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 7 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले :
4 सेमी त्रिज्येच्या शिशाचा गोलार्ध 72 सेमी उंचीच्या उजव्या गोलाकार शंकूमध्ये टाकला जातो.
वापरलेली पद्धत :
1. गोलार्धाचे घनफळ =
2. शंकूचे घनफळ =
3. गोलार्धाचे घनफळ शंकूच्या घनफळाच्या समान असणे आवश्यक आहे.
गणना:
गोलार्धाचे घनफळ = = सेमी3
उजव्या वर्तुळाकार शंकूच्या तळाची त्रिज्या R सेमी मानू.
संकल्पनेनुसार,
=
⇒ R2 = 16/9
⇒ R = 4/3
⇒ R ≈ 1.33
∴ शंकूच्या तळाची त्रिज्या 1.33 सेमी आहे.
7.7 लिटर प्रति सेकंद या वेगाने पाईपद्वारे टाकी रिकामी केली गेली. जर टाकीची अंतर्गत त्रिज्या 10.5 मीटर असेल तर टाकीचा \(\frac{2}{3}\) भाग रिकामा करण्यासाठी किती वेळ (तासांमध्ये) लागेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 8 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
टाकीची अंतर्गत त्रिज्या 10.5 मीटर आहे
7.7 लिटर प्रति सेकंद या वेगाने पाईपद्वारे टाकी रिकामी केली गेली.
संकल्पना:
अर्धगोलाचे घनफळ = 2π/3 × r3
1 m3 = 1000 L
1000 cm3 = 1 L
गणना:
अर्धगोलीय टाकीचे घनफळ खालीलप्रमाणे आहे
⇒ 2/3 × 22/7 × 10.5 × 10.5 × 10.5
⇒ 2425.5 m3
टाकीची क्षमता खालीलप्रमाणे आहे
⇒ 2425.5 × 1000 L
⇒ 2425500 L
म्हणून,
टाकीचा 2/3 भाग रिकामा करण्यासाठी पाईपद्वारे लागणारा वेळ खालीलप्रमाणे आहे
⇒ (2/3 × 2425500) ÷ 7.7 सेकंद
⇒ 210,000 सेकंद
वेळ ही तासात दर्शविली आहे
⇒ 210,000/3600
⇒ 175/3 तास
∴ आवश्यक वेळ 175/3 तास आहे.
पितळापासून बनवलेल्या अर्धगोलाकार वाडग्याचा आतील व्यास 14 सेमी आहे. आतून रंगवण्याची किंमत 15 रुपये प्रति सेमी 2 दराने शोधा. (वापरा π = \(\frac{22}{7}\))
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 9 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले आहे
वाडग्याचा आतील व्यास = 14 सेमी
रंगकामाचा दर = 15 रुपये प्रति सेमी²
सूत्र:
गोलार्धाचे पृष्ठभाग क्षेत्रफळ = 2πr²
रंगकामाची किंमत = पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ × रंगकामाचा दर
निरसन:
त्रिज्या (r) = व्यास /2 = 14 सेमी/2 = 7 सेमी
पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 2 × (22/7) × 7² = 308 सेमी²
रंगकामाची किंमत = 308 × 15 = 4620 रुपये
त्यामुळे वाडगा आतून रंगविण्यासाठी 4620 रुपये खर्च येईल.
गोलार्ध आणि शंकु यांचा पाया समान आहे. त्यांची उंचीही सारखीच असेल, तर त्यांच्या वक्रपृष्ठफळाचे गुणोत्तर किती असेल?
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 10 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
शंकुची त्रिज्या गोलार्धाच्या त्रिज्याएवढी आहे
शंकुची उंची गोलार्धाच्या उंचीएवढी आहे
वापरलेले सूत्र:
गोलाचे वक्रपृष्ठफळ = 2πr2
शंकुचे वक्रपृष्ठफळ = πrl
l = √ (h2 + r2)
जिथे 'l' तिरकस ऊंची आहे
गणना:
शंकुची त्रिज्या गोलार्धाच्या त्रिज्याएवढी r समजा.
म्हणून शंकुची उंची, h = r.
प्रश्नानुसार,
शंकु व गोलार्धाच्या वक्रपृष्ठफळाचे गुणोत्तर
⇒ 2π × r2 : π × r × l
⇒ 2π × r2 : π × r × √ (r2 + r2)
⇒ 2π × r2 : π × r × √ (2r2)
⇒ 2 : \(\sqrt{2}\)
⇒ \(\sqrt{2}\) : 1
∴ शंकु व गोलार्धाच्या वक्रपृष्ठफळाचे गुणोत्तर \(\sqrt{2}\) : 1 आहे.
एका इमारतीचा गोलार्ध घुमट रंगविणे आवश्यक आहे. जर घुमटाच्या तलाच्या परीघाचा व्यास 154 सेमी आणि रंगकामाची किंमत 4 रुपये प्रति 100 सेमी2 असेल, तर त्याच्या रंगकामाची किंमत काढा (π = \(\frac{22}{7}\) वापरा).
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 11 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेले आहे:
घुमटाच्या तलाचा व्यास = 154 सेमी
रंगकामाचा 4 रुपये प्रति 100 सेमी2
दर =वापरलेली संकल्पना:
वर्तुळाचा व्यास = 2 × π × r
गोलार्धाचे वक्रपृष्ठफळ = 2 × π × r2
गणना:
घुमटाच्या तलाचा परीघ = 154 सेमी
⇒ 2 × π × r = 154
⇒ 2 × (22/7) × r = 154
⇒ r = (154 × 7)/44
⇒ r = 49/2
गोलार्धाकृती घुमटाचे वक्रपृष्ठफळ = 2 × π × r2
⇒ 2 × π × r × r
⇒ 154 × (49/2)
⇒ 77 × 49 = 3773 सेमी2
3773 सेमी2 रंगकामाचा दर = (4 × 3773)/100
⇒ 150.92 रुपये
∴ योग्य उत्तर 150.92 रुपये आहे.
गोलार्ध लाकडी वाडग्याची आतील आणि बाहेरील त्रिज्या अनुक्रमे 6 सेमी आणि 8 सेमी आहेत. त्याची संपूर्ण पृष्ठभाग पॉलिश करावी लागेल आणि π सेमी2 पॉलिश करण्यासाठी 50 रुपये होतात. वाडगा पॉलिश करण्यासाठी किती खर्च येईल?
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 12 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
आतील त्रिज्या (r1) = 6 सेमी
बाह्य त्रिज्या (r2) = 8 सेमी
पॉलिश करण्यासाठी खर्च π सेमी2 = ₹50
वापरलेले सूत्र:
गोलार्ध वाडग्याचे पृष्ठभाग क्षेत्रफळ = बाह्य वक्र पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ + आतील वक्र पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ + वर्तुळाकार रिमचे क्षेत्रफळ
बाह्य वक्र पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 2πr22
आतील वक्र पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 2πr12
वर्तुळाकार रिमचे क्षेत्रफळ = π(r22 - r12)
एकूण पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 2πr22 + 2πr12 + π(r22 - r12)
गणना:
एकूण पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 2π(8)2 + 2π(6)2 + π[(8)2 - (6)2]
⇒ एकूण पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 2π(64) + 2π(36) + π(64 - 36)
⇒ एकूण पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 128π + 72π + 28π
⇒ एकूण पृष्ठभागाचे क्षेत्रफळ = 228π सेमी2
किंमत प्रति π cm 2 = ₹50
किंमत = 228 × ₹50
⇒ किंमत = ₹11,400
∴ वाडगा पॉलिश करण्यासाठी ₹11,400 खर्च येतो.
घन गोलार्धाचे एकूण पृष्ठफळ 16632 सेमी2 आहे. त्याचे घनफळ किती असेल? (π = 22/7 घ्या)
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 13 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेल्याप्रमाणे:
गोलार्धाचे एकूण पृष्ठफळ = 16632 सेमी2
वापरलेले सूत्र:
घन गोलार्धाचे घनफळ = \(\frac{2}{3}\pi r^3\)
गणना:-
असे दिले आहे की गोलार्धाचे एकूण पृष्ठफळ 16632 सेमी2 आहे
एकूण पृष्ठफळ = 3 πr2
⇒ 3 × π × r2 = 16632
⇒ r2 = 5544/ π
⇒ r2 = 1764
⇒ r = 42 सेमी
घनफळ = \(\frac{2}{3}\pi r^3\)
V = \(\frac{2}{3}\times \frac{22}{7} \times r^3\)
⇒ \(\frac{2}{3}\times \frac{22}{7} \times 42^3\)
सोडविल्यानंतर,
V = 155232 सेमी 3
∴ घन गोलार्धाचे घनफळ 155232 सेमी3 आहे.
गोलार्धाची त्रिज्या 21 सेमी आहे. त्याचे आकारमान (सेमी3 मध्ये) किती असेल?
(π = 22/7 वापरा)
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 14 Detailed Solution
Download Solution PDFदिलेली माहिती:
गोलार्धाची त्रिज्या (r) = 21 सेमी
संकल्पना किंवा सूत्र:
गोलार्धाचे घनफळ = 2/3πr3
गणना:
सूत्रात दिलेली मूल्ये बदला
⇒ आकारमान = 2/3 × 22/7 × 213 = 19404 सेमी3
म्हणून, गोलार्धाचे घनफळ 19404 सेमी3 आहे.
6.3 सेमी अंतर्गत त्रिज्या असलेला एक पोकळ गोलाकार धातूचा बॉल दोन समान भागांमध्ये कापला गेला. एक भाग पाण्याने भरलेला होता तर दुसरा रिकामा ठेवला होता. वाडग्यातील पाण्याचे आकारमान (सेमी 3 मध्ये, एक दशांश ठिकाणी गोलाकार) किती असेल (n = \(\frac{22}{7} \) ) ?
Answer (Detailed Solution Below)
Hemisphere Question 15 Detailed Solution
Download Solution PDFमाहिती:
गोलाची त्रिज्या = 6.3 सेमी.
संकल्पना:
गोलार्धाचे आकारमान = 2/3πr 3 .
उत्तर:
पाण्याची आकारमान = 2/3 x (22/7) x 6.3 3 = 523.9 सेमी 3 .
म्हणून, वाडग्यातील पाण्याचे आकारमान 523.9 सेमी 3 आहे.