विरूद्धार्थी शब्द MCQ Quiz - Objective Question with Answer for विरूद्धार्थी शब्द - Download Free PDF

उत्तर - कृतज्ञ या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द कृतघ्न हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

Additional Information

• कृत्रिम या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द नैसर्गिक हा होईल.
• कृश या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द स्थूल हा होईल.
• कृपण या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द उदार हा होईल.

उत्तर - उताणा या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द पालथा हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

सरळ या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द तिरपा किंवा वक्र होईल.

उत्तर: 1) स्वादहीन

Key Points
स्पष्टीकरण:

• स्वादहीन: ज्याला चव नाही, अशा अन्नाला संदर्भित करणारा शब्द, जो 'रुचकर' (चविष्ट) या शब्दाचा विरुद्धार्थी आहे.
• चविष्ट: गोड, चवदार किंवा रुचकर या अर्थाचा समानार्थी शब्द आहे.
• चवदार: चविष्ट किंवा रुचकर या अर्थाचा समानार्थी आहे.
• स्वादिष्ट: गोड आणि रुचकर, म्हणजेच चविष्ट, समानार्थी शब्द आहे.

म्हणून, 'रुचकर' या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द 'स्वादहीन' आहे

उत्तर: 2) कर्णकटु

Key Points
स्पष्टीकरण:

• सुस्वर: गोड किंवा मृदू असा स्वर, जो 'मंजुळ' च्या समानार्थी आहे.
• कर्णकटु: कर्कश किंवा असह्य असा स्वर, जो मंजुळच्या विरुद्ध आहे.
• सुरेल: संगीतसूरांमध्ये सुस्वर किंवा मधुर असा स्वर, जो मंजुळ च्या समानार्थी आहे.
• मधुर: गोड, मंजुळ किंवा सुस्वर असा स्वर, जो मंजुळ च्या समानार्थी आहे.

म्हणून 'कर्णकटु' हा मंजुळचा योग्य विरुद्धार्थी शब्द आहे.

उत्तर - गवळण

Key Points

• 'गोपी' हा शब्द वैशिष्ट्यपूर्णपणे एक पुरुषाचे संदर्भ दर्शवितो, जो गोपालन (गायींची काळजी करणारे) किंवा गोवालन म्हणून ओळखला जातो.
• 'गोपी' चा विरूद्धलिंगी शब्द म्हणजे त्या व्यक्तीची स्त्रीलिंगी समकक्ष, जी गायींची काळजी करते.
• आपल्याला दिलेल्या पर्यायांमध्ये 'गवळण' हा शब्द योग्य आहे कारण तो स्त्रियांचे संदर्भात वापरला जातो जी गायींची काळजी करतात.
• 'गोपिण' आणि 'गोपिका' हे शब्द गोपालन किंवा गोपालिनींच्या सामाजिक किंवा धार्मिक भूमिकेशी संबंधित आहेत, तर 'गोप' हा शब्द पुरुषांच्या संदर्भात वापरला जातो.

उत्तर - रसिक या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द अरसिक हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

Additional Information

• अनुकूल या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द प्रतिकूल हा होईल.
• हौशी या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द उदास हा होईल.
• गुणवंत या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द अवगुणी हा होईल.

उत्तर - रसिक या शब्दाचा विरूध्दार्थी शब्द अरसिक हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

Additional Information

• आस्तिक या शब्दाचा विरूध्दार्थी शब्द नास्तिक हा होईल.
• कोडगा या शब्दाचा अर्थ बेशरम किंवा निर्ल्लज असा होतो याचा विरूध्दार्थी शब्द संकोची किंवा अभिमानी हा होईल.

साधार या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द निराधार हा होईल. साधार म्हणजे ज्याला आधार आहे असा होय तर निराधार म्हणजे ज्याला कोणताही आधार नाही असा होय.

Additional Informationविरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

आधार आणि साधार हे समानार्थी शब्द आहेत.

गंभीर या शब्दाचे विरुद्धार्थी शब्द अवखळ, पोरकट हे होतील.

थेट या शब्दाचा अर्थ तडक किंवा सरळ असा होतो.

विरुद्धार्थी शब्द- 

• विरुद्धार्थी शब्द हे दिलेल्या शब्दाच्या विरुद्ध अर्थाचे शब्द असतात.
• मराठी भाषेत अनेक ठिकाणी विरुद्धार्थी शब्द वापरले जातात.
• विरुद्धार्थी शब्दांना इंग्रजी भाषेत antonyms किंवा opposites words म्हटले जाते.

Important Pointsप्रस्तुत पर्यायांपैकी कमाल या शब्दाचा योग्य  विरुद्धार्थी पर्याय किमान हा आहे.

कमाल म्हणजे जास्तीत जास्त आणि किमान म्हणजे कमीत कमी.

खूप, फार आणि जास्त हे तिन्हीही कमाल या शब्दाचे समानार्थी शब्द आहेत.

उत्तर - काळा × गोरा ही विरुध्दार्थी शब्दाची बरोबर जोडी आहे.

ओहळ - झरा, पान - पर्ण आणि पाय - पद या समानार्थी शब्दांच्या जोड्या आहेत.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

उत्तर - आळस या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द उत्साह हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

Additional Informationआराम या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द कष्ट हा होईल.

अपराध या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द निरपराध हा होईल.

झोप या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द जागृत हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द : एखाद्या शब्दाच्या उलट अर्थाचा दुसरा शब्द म्हणजे विरुद्धार्थी शब्द होय .

वरील सर्व पर्यायांपैकी रखरखीत x पचपचीत  ही चुकीची विरुद्धार्थी जोडी आहे. बाकी सर्व पर्याय हे योग्य विरुद्धार्थी जोडी आहेत.

Additional Information

रखरखीत या शब्दाचा अर्थ कठोर, रुक्ष असा होतो.

रखरखीत या शब्दाचा योग्य विरुद्धार्थी शब्द हा सौम्य हा आहे.

उत्तर - संताप या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द संतोष हा होईल.

संताप या शब्दाचा अर्थ राग असा होतो तर संतोषचा अर्थ आनंद असा होतो.

विरुद्धार्थी शब्द - जे शब्द कोणत्याही शब्दाला विरुद्ध अर्थ देतात अशा शब्दांना विरुद्धार्थी शब्द असे म्हटले जाते.

Additional Information

• लढाई या शब्दाचा विरूध्दार्थी शब्द समेट हा होईल.
• नाराजी या शब्दाचा विरूध्दार्थी शब्द प्रसन्नता हा होईल.
• रहस्यचा अर्थ गुप्त किंवा गोपनीय असा होतो तर त्याचा विरूध्दार्थी शब्द उघड किंवा जाहीर हा होईल.

विरुद्धार्थी शब्द :- एखाद्या मुख्य शब्दाच्या अगदी विरुद्ध किंवा पूर्णपणे उलट अर्थ असणाऱ्या दुसऱ्या शब्दाला त्या पहिल्या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द असे म्हणतात.

उदाहरणार्थ :-

1) नियमित × अनियमित 

2) पवित्र × अपवित्र 

3) सत्य × असत्य 

4) लिखित × अलिखित 

याप्रमाणेच उपरोक्त उदाहरणात नगर म्हणजेच शहर याच्या विरुद्ध शब्द ग्राम होय.