Question
Download Solution PDFसम्पूर्ण-शारीरिकप्रतिक्रिया (Total Physical Response) यस्मिन् अध्यापकः आदेशं ददाति, छात्राः तं शारीरिकरूपेण अनुकुर्वन्ति कस्यां प्रयोजनायां (strategy) आगच्छति।
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFअनुवाद - सम्पूर्ण शारीरिक प्रतिक्रिया जिसमें अध्यापक आदेश देता है, छात्र उसको शारीरिक रूप से अनुसरण करते हैं। किस प्रयोजन में आता है ?
स्पष्टीकरण -
- शिक्षण प्रक्रिया में प्रत्येक प्रतिक्रिया चाहे वह छात्र सम्बन्धी हो या शिक्षक सम्बन्धी वे सभी प्रतिक्रियाएं मनौवैज्ञानिक रूप से ग्रहण की जाती है।
- जिसमें छात्र की प्रतिक्रिया पर विशेष रूप से ध्यान दिया जाता है, जो छात्रों के अधिगम प्राप्ति में सहायक होती है।
- उपर्युक्त परिस्थिति के अन्तर्गत छात्रों द्वारा होने वाली प्रतिक्रिया स्मृति सहायक प्रयोजन के अन्तर्गत आती है।
- इसमें छात्र शिक्षक के आदेशानुसार शारीरिक रूप से क्रिया करते हैं, जो स्मृति सहायक है, जिसको छात्र लम्बे समय तक याद रखता है।
- यह प्रयोजन एक निर्देशात्मक रणनीति के अन्तर्गत आता है, जिसमें छात्र किसी भी ध्वनिसंकेत को अपनी स्मृति में सहेज कर रखने में समर्थ होता है।
- जो छात्र की अधिगम में सहायता करता है।
इस प्रकार उपर्युक्त परिस्थिति स्मृतिसहायक प्रयोजन के अन्तर्गत आती है। जिसमें शिक्षक द्वारा दिये गये आदेश का श्रवण कर छात्र उसे अपने स्मृति में सहेजते हुए उस आदेश का अनुसरण करते हैं। जिसमें सम्पूर्ण शरीर द्वारा प्रतिक्रिया की जाती है या पूरा शरीर सक्रिय हो जाता है।
Last updated on Apr 30, 2025
-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.
-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.
-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.
-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.
-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.
-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.