Question
Download Solution PDFभारतीय अर्थव्यवस्थेच्या संदर्भात खालील विधानांचा विचार करा :
1. महागाई जास्त असेल तर रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) सरकारी रोखे खरेदी करण्याची शक्यता आहे.
2. रुपयाचे वेगाने अवमूल्यन होत असेल तर RBI बाजारात डॉलरची विक्री करण्याची शक्यता आहे.
3. जर अमेरिका किंवा युरोपियन संघामधील व्याजदर कमी झाले, तर त्यामुळे RBI ला डॉलर खरेदी करण्यास प्रवृत्त केले जाण्याची शक्यता आहे.
वर दिलेले कोणते विधान योग्य आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर 2 आणि 3 फक्त आहे.
Key Points
- सरकारी रोखे (G-Sec)
- हे केंद्र सरकार किंवा राज्य सरकारने जारी केलेले एक व्यापार करण्यायोग्य साधन आहे.
- हे सरकारच्या कर्जाच्या जबाबदाऱ्या मान्य करते.
- G-Sec जारी करण्याचे व्यवस्थापन RBI द्वारे केले जाते, जे केंद्राच्या वतीने दर शुक्रवारी नियमितपणे G-Sec लिलाव आयोजित करतात.
- राज्य सरकारांशी झालेल्या कराराच्या अनुषंगाने RBI कडून राज्य सरकारचे व्यवहार केले जातात.
- जर चलनवाढ जास्त असेल तर RBI खुल्या बाजाराच्या परिचालनाद्वारे जनतेला सरकारी रोखे विकून बाजाराची तरलता कमी करण्याचा प्रयत्न करते. म्हणून, विधान 1 योग्य नाही.
- रुपयाचे अवमूल्यन
- याचा अर्थ डॉलरच्या संदर्भात रुपयाच्या मूल्यात घसरण होणे.
- फ्री-फ्लोटिंग विनिमय दर प्रणालीमध्ये, जेव्हा डॉलरची मागणी पुरवठ्यापेक्षा जास्त असते तेव्हा अवमूल्यन होतो. त्यामुळे डॉलरचा पुरवठा वाढवण्यासाठी RBI अर्थव्यवस्थेतील डॉलरची विक्री करण्याची शक्यता आहे. म्हणून, विधान 2 योग्य आहे.
- अमेरिका आणि युरोपियन संघामधील व्याजदर घसरल्यास भारतीय बाजारात डॉलरची आवक होईल, ज्यामुळे रुपयाचे मूल्य वधारेल.
- अर्थव्यवस्थेतील डॉलरचा पुरवठा कमी करण्यासाठी RBI ला बाजारातून डॉलर खरेदी करायला आवडेल. म्हणून, विधान 3 योग्य आहे.
Last updated on Jul 3, 2025
-> UPSC Mains 2025 Exam Date is approaching! The Mains Exam will be conducted from 22 August, 2025 onwards over 05 days!
-> Check the Daily Headlines for 3rd July UPSC Current Affairs.
-> UPSC Launched PRATIBHA Setu Portal to connect aspirants who did not make it to the final merit list of various UPSC Exams, with top-tier employers.
-> The UPSC CSE Prelims and IFS Prelims result has been released @upsc.gov.in on 11 June, 2025. Check UPSC Prelims Result 2025 and UPSC IFS Result 2025.
-> UPSC Launches New Online Portal upsconline.nic.in. Check OTR Registration Process.
-> Check UPSC Prelims 2025 Exam Analysis and UPSC Prelims 2025 Question Paper for GS Paper 1 & CSAT.
-> Calculate your Prelims score using the UPSC Marks Calculator.
-> Go through the UPSC Previous Year Papers and UPSC Civil Services Test Series to enhance your preparation