भारताचे राष्ट्रीय उत्पन्न पहिल्यांदा यांनी मोजले -

दादाभाई नौरोजी हे उत्तर बरोबर आहे.

• दादाभाई नौरोजी म्हणजेच भारताचा पोक्त महामानव हे या क्षेत्राचे प्रणेते होते.
• त्यांनी 1876 साली राष्ट्रीय उत्पन्नाचा पहिला मसूदा तयार केला.

1. त्यांनी सर्वप्रथम शेतीच्या उत्पादनांच्या मूल्यांची गणती करून आणि नंतर त्यात काही टक्के बिगर- शेती उत्पादनांचे मूल्य मिळवून राष्ट्रीय उत्पन्नाची गणना केली.

• 1931 रोजी राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या मोजणीकरता शास्त्रीय प्रक्रियेचा अवलंब करणारे डॉ. व्ही.के. आर.व्ही. राव हे पहिले होते.
• त्यांनी भारतीय अर्थव्यवस्थेचे दोन भागांमध्ये विभाजन केले.
• त्यांनी शेती विभागातील राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या मोजणीसाठी उत्पादन पद्धतीचा वापर केला, तर कॉर्पोरेट विभागातील राष्ट्रीय उत्पन्नाच्या गणनेकरता उत्पन्न पद्धतीचा अवलंब केला. अंतिमत: राष्ट्रीय उत्पन्न मिळवण्यासाठी परदेशातून मिळालेल्यानिव्वळ उत्पन्नाची देखील भर घालण्यात आली.
• या प्रकारचा पहिला अधिकृत प्रयत्न प्रा. पी. सी. महालनोबिस यांनी केला होता.
• सन 1949 मध्ये भारत सरकारने प्रा. पी. सी. महालनोबिस यांच्या अध्यक्षतेखाली "रात्रीय उत्पन्न समिती" स्थापन केली. प्रा. डी. आर. गाडगीळ आणि डॉ. व्ही.के. आर.व्ही. राव हे या समितीचे अन्य सदस्य होते.
• 1951 साली या समितीने सादर केलेल्या पहिल्या अहवालानुसार 1948-49 या वर्षासाठी भारताचे राष्ट्रीय उत्पन्न रू. 8,710 करोड आणि दरडोई उत्पन्न रू. 225 इतके होते.

• 1955 सालापासून राष्ट्रीय उत्पन्नाची गणना "केंद्रीय सांख्यिकी संस्था" (CSO) यांच्याद्वारे केली जाते.
• याचे तीन भागात विभाजन होते.
• प्राथमिक क्षेत्रात शेती, वने,खाणकाम आणि उत्खनन या बाबींचा समावेश होतो.
• द्वितीयक क्षेत्रात उत्पादन, विद्युत निर्मिती, वायू आणि जल पुरवठा यांचा समावेश होतो.
• तृतीयक क्षेत्रात वाहतूक, दळण-वळण व व्यापार, बँकिंग, विमा , लोकप्रशासन, संरक्षण आणि बाह्य व्यापार यांचा समावेश होतो.