काचिद् अध्यापिका भाषणक्रियार्थं भोजनालयस्य व्यंजनसूचीपुस्तिकायाः प्रयोगं करोतिI सा चतुर्ण्णां विद्यार्थिनां समूहान् निर्माय प्रत्येकं समूहं पंचदशशत-मूल्यमितं (1500) भोजनं प्रेषयितुं आदेशं दातुं कथयतिI तस्याः प्रयोजनं छात्रान् भाषण-योग्यताः, संवाद-योग्यताः च शिक्षणमस्तिI अत्र भोजनालायस्य व्यंजनसूचीपुस्तिका किं कथ्यते?

This question was previously asked in
CTET Paper 1 - 21st Dec 2021 (Eng/Hin/Sans/Ben/Mar/Tel)
View all CTET Papers >
  1. भाषाशिक्षणसामग्री
  2. मुद्रितपत्रम्
  3. कार्यनिर्वाहकसाधनम् (Tool For Manupulation)
  4. शिक्षकाय अनधिकृतसामग्री

Answer (Detailed Solution Below)

Option 1 : भाषाशिक्षणसामग्री
Free
CTET CT 1: TET CDP (Development)
75.3 K Users
10 Questions 10 Marks 8 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

प्रश्न का हिंदी अनुवाद  कोई अध्यापिका भाषण क्रिया के लिए भोजनालय की व्यंजन सूची पुस्तिका का प्रयोग करती है। वह चार विद्यार्थियों का समूह बनाकर प्रत्येक को 1500 रुपये का भोजन भेजने का आदेश देने के लिए कहती है। उसका प्रयोजन छात्रों को भाषण योग्यता तथा संवाद योग्यता सिखाना है। यहाँ भोजनालय की व्यंजन सूची क्या कहलाती है?

स्पष्टीकरण - 

  • शिक्षण के दौरान जिन वस्तुओं का प्रयोग किया जाता है, वे सभी वस्तुएं शिक्षण सामग्री के अंतर्गत आती है।
  • शिक्षण में सहयता प्रदान करने वाली सामग्री में श्यामपट्ट, लेखनफलक, चॉक पुस्तक, श्रव्य दृश्य साधन रेडियो, ग्रामोफोन आदि सभी आती हैं।
  • शिक्षिका यदि भोजनशाला में व्यंजन सूची का प्रयोग कर कोई शिक्षण कार्य करवाती है, तो वह शिक्षण सामग्री के अंतर्गत आएगी, क्योंकि उसके द्वारा छात्रों को भाषा सम्बन्धी ज्ञान होगा। जिससे उनकी शब्दावली में वृद्धि होगी। यह क्रिया एक तरह की खेल-खेल में सीखना क्रिया को सन्दर्भित करती है। जहाँ शिक्षिका द्वारा छात्रों की शब्दावली का विकास अनायास ही कर दिया गया।

 

अतः कहा जा सकता है कि उपरोक्त प्रश्न के सन्दर्भ में व्यंजन सूची पुस्तिका भाषा शिक्षण सामग्री है। (मुद्रित पत्र और कार्यवाहक साधन का समावेश भाषा शिक्षण सामग्री के अन्तर्गत हो जाता है।)

Latest CTET Updates

Last updated on Apr 30, 2025

-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.

-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.

-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.

-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.  

-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.

-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.

More भाषा के प्रकार Questions

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti real cash teen patti master plus teen patti game - 3patti poker teen patti master 2024 all teen patti