भारतातील दख्खनच्या लाव्हा ट्रॅपमध्ये कोणत्या प्रकारची मृदा प्रामुख्याने आढळते?

योग्य उत्तर काळी मृदा हे आहे.

Key Points

• भारतातील दख्खन लाव्हा पथमध्ये काळी मृदा प्रामुख्याने आढळते.
• मध्यम पाऊस आणि बेसॉल्टिक खडक असलेल्या दख्खनच्या लाव्हा पठारावर आणि माळवा पठारावर ट्रॅप लाव्हाची व्युत्पत्ती असलेली  काळी मृदा ही बहुतेक गुजरात, महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि मध्य प्रदेशात पसरलेली आहे.
• काळ्या मृदेत चिकणमातीचे प्रमाण जास्त असते, ज्यामुळे कोरड्या ऋतूत मोठ्या प्रमाणात भेगा तयार होतात, तरीही त्यांची लोहयुक्त दाणेदार संरचना वारा आणि पाण्याची धूप रोखते.
• कमी आर्द्र असूनही, ती खूप आर्द्रता टिकवून ठेवणारी असते आणि सिंचनासाठी चांगली असते.
• ही मृदा अनेक दूरवरच्या प्रदेशांवर देखील आढळू शकते जेथे नदीच्या प्रक्रियेमुळे मूळ बेसाल्ट त्याच्या मूळ स्थानावरून हलविला गेला आहे.

Important Points

• गाळ म्हणजे सैल चिकणमाती, गाळ, वाळू किंवा खडी जी प्रवाहाच्या भागावर वाहत्या पाण्याने, पूर मैदानावर, जलोढ पंखा किंवा समुद्रकिनाऱ्यावर तसेच सारख्या वातावरणात जमा केली जाते.
• पृथ्वीवरील सुमारे 13% माती लाल मृदा आहे, जी बर्याचदा उबदार, मध्यम आणि दमट भागात आढळते.
• मुसळधार पाऊस, ओले आणि कोरडे हवामानाचा कालावधी आणि उच्च तापमान हे सर्व जांभ्या मृदेच्या निर्मितीस कारणीभूत ठरते, जी नंतर मृदेची धूप झाल्यावर प्रामुख्याने लोह आणि ऍल्युमिनिअम ऑक्साईडने बनलेली असते.