'जनहित याचिके संदर्भात' खालीलपैकी कोणते विधान अयोग्य आहे?

This question was previously asked in
MPSC State Service Main Examination 2021 - General Studies II Official Paper
View all MPSC State Service Papers >
  1. जनहित याचिका कोणत्याही कायद्यात परिभाषित केलेली नाही.
  2. जनहित याचिका हे सामाजिक बदलाचे आणि कायद्याचे राज्य राखण्यासाठी आणि कायदा व न्याय यांच्यातील संतुलनाला गती देण्यासाठी महत्त्वाचे साधन आहे. 
  3. राज्य सरकार/केन्द्र सरकार, नगरपालिका प्राधिकरणे आणि कोणत्याही खाजगी पक्षाविरुद्ध जनहित याचिका दाखल केली जावू शकते.
  4. वरीलपैकी एकही नाही

Answer (Detailed Solution Below)

Option 3 : राज्य सरकार/केन्द्र सरकार, नगरपालिका प्राधिकरणे आणि कोणत्याही खाजगी पक्षाविरुद्ध जनहित याचिका दाखल केली जावू शकते.
Free
MPSC Rajyaseva Prelims: General Studies Full Test 1
5.7 K Users
100 Questions 200 Marks 120 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

योग्य उत्तर ​राज्य/केंद्र सरकार, महापालिका अधिकारी आणि कोणत्याही खाजगी पक्षाविरुद्ध जनहित याचिका दाखल केली जाऊ शकते हे आहे

Key Points

  •  'जनहित याचिका' ही अभिव्यक्ती अमेरिकन न्यायशास्त्रातून उधार घेतली गेली आहे, जिथे ती गरीब, वांशिक अल्पसंख्याक, असंघटित ग्राहक, पर्यावरणीय समस्यांबद्दल उत्कट असलेले नागरिक इत्यादींसारख्या पूर्वीचे प्रतिनिधित्व न केलेल्या गटांना कायदेशीर प्रतिनिधित्व प्रदान करण्यासाठी डिझाइन केले गेले होते.
  • जनहित याचिका (PIL) म्हणजे प्रदूषण, दहशतवाद, रस्ता सुरक्षा, बांधकाम धोके इत्यादी "सार्वजनिक हित" च्या रक्षणासाठी कायद्याच्या न्यायालयात दाखल केलेली याचिका. सार्वजनिक हितास मोठ्या प्रमाणावर बाधा पोहोचलेली कोणतीही बाब असू शकते. कायद्याच्या न्यायालयात जनहित याचिका दाखल करून सोडवले. म्हणून विधान 3 अयोग्य आहे.
  • जनहित याचिका कोणत्याही कायद्यात किंवा कोणत्याही कायद्यात परिभाषित केलेली नाही. न्यायमूर्तींनी मोठ्या प्रमाणावर जनतेचा हेतू लक्षात घेऊन त्याचा अर्थ लावला आहे. म्हणून विधान 1 योग्य आहे.
  • जनहित याचिका म्हणजे न्यायालयांनी न्यायिक सक्रियतेद्वारे जनतेला दिलेली शक्ती. तथापि, याचिका दाखल करणार्‍या व्यक्तीने न्यायालयाच्या समाधानासाठी हे सिद्ध केले पाहिजे की ही याचिका सार्वजनिक हितासाठी दाखल केली जात आहे आणि केवळ व्यस्त संस्थेने केलेली फालतू याचिका म्हणून नाही.
  • जनहित याचिका हे सामाजिक बदलाचे आणि कायद्याचे राज्य राखण्यासाठी आणि कायदा आणि न्याय यांच्यातील समतोल गतिमान करण्यासाठी एक महत्त्वाचे साधन आहे.
  • न्यायालय स्वतः या प्रकरणाची दखल घेऊन स्वत:हून पुढे जाऊ शकते किंवा कोणत्याही सार्वजनिक उत्साही व्यक्तीच्या याचिकेवर खटले सुरू होऊ शकतात. म्हणून विधान 2 योग्य आहे.
    • जनहित याचिकांतर्गत काही मुद्दे आहेत:
    • बंधपत्रित कामगार बाबी
    • दुर्लक्षित मुले
    • कामगारांना किमान वेतन न देणे आणि कॅज्युअल कामगारांचे शोषण
    • महिलांवरील अत्याचार
    • पर्यावरणीय प्रदूषण आणि पर्यावरणीय समतोल बिघडवणे
    • अन्न भेसळ
    • वारसा आणि संस्कृतीची देखभाल
Latest MPSC State Service Updates

Last updated on May 19, 2025

-> MPSC Mains Admit Card 2025 for State Service is released on 19 May.

-> MPSC has extended the date for online application fee payment. Candidates can now pay the fees online till 23 April, 2025. 

-> The revised exam dates for the MPSC mains exam were announced. The State services main examination 2024 will be held on 27th, 28th & 29th May 2025 as per the revised schedule. 

-> MPSC State service 2025 notification has been released for 385 vacancies. 

-> Candidates will be able to apply online from 28 March 2025 till 17 April 2025 for MPSC State service recruitment 2025. 

-> Selection of the candidates is based on their performance in the prelims exam, mains exam and interview.

-> Prepare for the exam using the MPSC State Services Previous Year Papers.

-> Also, attempt the MPSC State Services Mock Test to score better.

-> Stay updated with daily current affairs for UPSC.

More Judiciary Questions

Get Free Access Now
Hot Links: master teen patti teen patti gold download apk teen patti online teen patti plus