Question
Download Solution PDFशहरी भारतातील पायाभूत सुविधांची कमतरता दूर करण्यासाठी 2005 मध्ये सुरू करण्यात आलेल्या प्रमुख कार्यक्रमाचे नाव काय आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर जवाहरलाल नेहरू राष्ट्रीय नागरी नूतनीकरण अभियान आहे
Key Points
- जवाहरलाल नेहरू नॅशनल अर्बन रिन्युअल मिशन (JnNURM):-
- 2005 मध्ये शहरी विकास मंत्रालयाच्या अंतर्गत भारत सरकारने सुरू केलेली ही एक विशाल शहर-आधुनिकीकरण योजना होती.
- सर्व शहरी रहिवाशांना विविध सेवा उपलब्ध करून देऊन, आर्थिकदृष्ट्या उत्पादक, कार्यक्षम, न्याय्य आणि प्रतिसाद देणारी शहरे निर्माण करण्याच्या दिशेने शहरांच्या पायाभूत सुविधा आणि प्रशासन सुधारणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.
- 31 मार्च 2014 रोजी हे मिशन संपले आणि अटल मिशन फॉर रिजुवेनेशन अँड अर्बन ट्रान्सफॉर्मेशन (AMRUT) आणि स्मार्ट सिटीज मिशन अंतर्गत अनेक घटक सुरू ठेवण्यात आले आहेत.
- JnNURM मध्ये प्रामुख्याने दोन प्रकारची शहरे समाविष्ट आहेत:
- 1 दशलक्ष किंवा त्याहून अधिक लोकसंख्या असलेली शहरे/शहरी समूह (UA) (2001 च्या जनगणनेनुसार), आणि निवडलेली शहरे (बहुधा राजधान्या).
- गरीब शहरी पायाभूत सुविधांच्या इतर पैलूंसह स्वच्छतेच्या समस्या आणि पाणीपुरवठ्याच्या समस्या असलेल्या शहरांवर भर देऊन टियर-II शहरे निवडली गेली .
- मिशनने आधुनिक शहर प्रशासनासह लक्षणीय प्रभाव पाडण्याचा प्रयत्न केला आणि नागरिकांना चांगल्या नागरी पायाभूत सुविधांमध्ये प्रवेश मिळण्यास मदत केली.
- तथापि, त्यात समीक्षकांचा वाटा होता ज्यांनी योग्य पुनर्वसन न करता झोपडपट्टी निष्कासन, निधीचा अकार्यक्षम वापर आणि शहरी नियोजनासाठी वरपासून खाली जाणारा दृष्टिकोन यासारख्या मुद्द्यांकडे लक्ष वेधले.
Additional Information
- राष्ट्रीय शहरी उपजीविका अभियान (NULM):
- NULM ही भारत सरकारच्या गृहनिर्माण आणि शहरी गरीबी निर्मूलन मंत्रालयाने सप्टेंबर 2013 मध्ये सुरू केलेली योजना आहे.
- वैविध्यपूर्ण रोजगाराच्या संधींना प्रोत्साहन देऊन आणि शहरी गरिबांचे जीवनमान वाढवून शहरी गरिबी कमी करणे हे त्याचे उद्दिष्ट आहे.
- लहान आणि मध्यम शहरांचा एकात्मिक विकास (IDSMT):
- आयडीएसएमटी योजना भारत सरकारने 1979-80 मध्ये लहान आणि मध्यम शहरांमध्ये मूलभूत नागरी सेवा आणि पायाभूत सुविधा प्रदान करण्यासाठी सुरू केली होती.
- आर्थिक क्रियाकलाप, वाढ, समतोल शहरी-ग्रामीण कनेक्शन आणि शहरांमधील जीवनमान सुधारणे हे उद्दिष्ट आहे जेणेकरुन मोठ्या शहरांमध्ये पुढील स्थलांतर रोखता येईल.
- अटल मिशन फॉर रिजुवनेशन अँड अर्बन ट्रान्सफॉर्मेशन (AMRUT):
- जून 2015 मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केले.
- AMRUT ही एक शहरी परिवर्तन योजना आहे ज्याचा उद्देश घरांना मूलभूत सेवा (पाणी पुरवठा, मलनिस्सारण, शहरी वाहतूक) प्रदान करणे आणि सर्वांसाठी, विशेषतः शहरी गरिबांच्या जीवनाची गुणवत्ता शाश्वत पद्धतीने सुधारणे आहे.
Last updated on Jun 25, 2025
-> The SSC CGL Notification 2025 has been released on 9th June 2025 on the official website at ssc.gov.in.
-> The SSC CGL exam registration process is now open and will continue till 4th July 2025, so candidates must fill out the SSC CGL Application Form 2025 before the deadline.
-> This year, the Staff Selection Commission (SSC) has announced approximately 14,582 vacancies for various Group B and C posts across government departments.
-> The SSC CGL Tier 1 exam is scheduled to take place from 13th to 30th August 2025.
-> Aspirants should visit ssc.gov.in 2025 regularly for updates and ensure timely submission of the CGL exam form.
-> Candidates can refer to the CGL syllabus for a better understanding of the exam structure and pattern.
-> The CGL Eligibility is a bachelor’s degree in any discipline.
-> Candidates selected through the SSC CGL exam will receive an attractive salary. Learn more about the SSC CGL Salary Structure.
-> Attempt SSC CGL Free English Mock Test and SSC CGL Current Affairs Mock Test.
-> Candidates should also use the SSC CGL previous year papers for a good revision.
->The UGC NET Exam Analysis 2025 for June 25 is out for Shift 1.