बलवंतराय मेहता समिती कशाशी संबंधित आहे?

योग्य उत्तर स्थानिक स्वराज्य संस्था आहे.

Key Points

• बलवंतराय मेहता समिती:​
  • समाज विकास कार्यक्रम आणि राष्ट्रीय विस्तार सेवेच्या कामकाजाचे परीक्षण करण्यासाठी त्याची नियुक्ती करण्यात आली होती.
  • 1957 मध्ये बलवंतराय मेहता समिती नेमण्यात आली.
  • बलवंतराय मेहता हे या समितीचे अध्यक्ष होते.
  • बलवंतराय मेहता समितीने त्रिस्तरीय पंचायती राज यंत्रणा स्थापन करण्याची शिफारस केली. म्हणून, पर्याय 4 योग्य आहे.
  • बलवंतराय मेहता समितीने, पंचायती राजच्या यंत्रणेत गाव, तालुका आणि जिल्हा स्तर यांचा समावेश असावा, असे सुचवले.
    • गाव स्तरावर ग्रामपंचायत.
    • तालुका स्तरावर पंचायत समिती.
    • जिल्हा स्तरावर जिल्हा परिषद.
  • राष्ट्रीय विकास परिषदेने 1958 मध्ये समितीच्या शिफारशी मंजूर केल्या.

Additional Information

• पंचायती राजशी संबंधित इतर समित्या:​
  • अशोक मेहता समिती​:
    • डिसेंबर 1977 मध्ये जनता सरकारने अशोक मेहता यांच्या अध्यक्षतेखाली पंचायती राज संस्थांवर एक समिती नेमली.
    • त्यांनी ऑगस्ट 1978 मध्ये आपला अहवाल सादर केला आणि देशातील ढासळत चाललेल्या पंचायती राज प्रणालीला पुनरुज्जीवित करण्यासाठी आणि मजबूत करण्यासाठी 132 शिफारसी केल्या.
    • जनता सरकारचा कार्यकाळ पूर्ण होण्यापूर्वीच कोसळल्यामुळे केंद्रीय पातळीवर अशोक मेहता समितीच्या शिफारशींवर कोणतीही कार्यवाही होऊ शकली नाही.
    • तथापि, अशोक मेहता समितीच्या काही शिफारशी लक्षात घेऊन कर्नाटक, पश्चिम बंगाल आणि आंध्र प्रदेश या तीन राज्यांनी पंचायत राज पुनरुज्जीवित करण्यासाठी पावले उचलली.
  • एल. एम. सिंघवी समिती-​
    • 1986 मध्ये, राजीव गांधी सरकारने एल एम सिंघवी यांच्या अध्यक्षतेखाली 'लोकशाही आणि विकासासाठी पंचायती राज संस्थांचे पुनरुत्थान' या विषयावर संकल्पना शोध निबंध तयार करण्यासाठी एक समिती नेमली.
  • जी.व्ही.के. राव समिती:
    • ही समिती जी.व्ही.के. राव यांच्या अध्यक्षतेखाली ग्रामीण विकास आणि दारिद्र्य निर्मूलन कार्यक्रमांसाठी विद्यमान प्रशासकीय व्यवस्थेचा आढावा घेण्यासाठी 1985 मध्ये नियोजन आयोगाने नियुक्त केली होती.