15 सेमी नाभीय अंतर असलेल्या बहिर्वक्र आरशासमोर 10 सेमी अंतरावर एक वस्तू ठेवली असल्यास तिचे विशालन काढा:

Question

Question

This question was previously asked in

ALP CBT 2 Physics and Maths Previous Paper 5 (Held On: 22 Jan 2019 Shift 2)

Answer 1

संकल्पना:

बहिर्वक्र आरसा:

ज्या आरशाच्या बाहेरच्या पृष्ठभागावरुन प्रकाशाचे परावर्तन होते त्याला बहिर्वक्र आरसा म्हणतात.
- बहिर्वक्र आरशाला अपसारी आरसा असेही म्हणतात.
- बहिर्वक्र आरशाचे नाभीय अंतर चिन्ह संकेतानुसार धन असते.
आरशाचे सूत्र: खालील सूत्र आरशाचे सूत्र म्हणून ओळखले जाते:
- \(\rm \frac{1}{f}=\frac{1}{u}+\frac{1}{v}\)
- येथे, f = नाभीय अंतर, v = प्रतिमेचे आरशापासूनचे अंतर, आणि u = वस्तूचे आरशापासूनचे अंतर.

रेषीय विशालन (m):

प्रतिमेच्या उंचीचे (hi) वस्तूच्या उंचीशी (ho) असलेले गुणोत्तर अशी त्याची व्याख्या केली जाते.
- \(\rm m = \frac{{{h_i}}}{{{h_o}}}\)
प्रतिमेचे अंतर आणि वस्तूचे अंतर यांच्या गुणोत्तराला रेषीय विशालन म्हणतात.
- m = प्रतिमेचे अंतर (v)/वस्तूचे अंतर (u) \(\rm = - \frac{v}{u}\)
विशालनाचे मूल्य धन असल्यास मिळणारी प्रतिमा आभासी व सुलटी असते.
विशालनाचे मूल्य ऋण असल्यास मिळणारी प्रतिमा वास्तविक व उलटी असते.

गणना:

\(\Rightarrow \rm \frac{1}{f}=\frac{1}{u}+\frac{1}{v}\)

\(\rm \Rightarrow\frac{1}{15} =\frac{1}{v}-\frac{1}{10}\)

\(\rm \Rightarrow\frac{1}{v}=\frac{1}{10}+\frac{1}{15}\)

\(\rm \Rightarrow v =\frac{25}{150} = 6 \) सेमी

\(\rm \Rightarrow m=-\frac{V}{U} =-\frac{6}{-10} =+0.6\)