कश्चिद् अध्यापकः छात्राणां मूल्याङ्कनार्थं एकस्मिन् मासे त्रिवारं मौखिकपरीक्षां करोति तथा च एकवारं पुस्तकसाहाय्यं परीक्षां करोति। एताः मौखिक्यः पुस्तकसहायाश्च परीक्षाः किं कथ्यन्ते?

This question was previously asked in
CTET Paper 2 Social Science 22nd Dec 2021 (English-Hindi-Sanskrit)
View all CTET Papers >
  1. समेकितं मूल्याङ्कनम् (Summative Assessment)
  2. निर्माणात्मकं मूल्याङ्कनम् (Formative Assessment)
  3. मौखिकीनां लिखितानां च योग्यतानां मूल्याङ्कनम्
  4. पत्राधान मूल्याङ्कनम् (Portfolio Assessment)

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : निर्माणात्मकं मूल्याङ्कनम् (Formative Assessment)
Free
CTET CT 1: TET CDP (Development)
75.3 K Users
10 Questions 10 Marks 8 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

अनुवाद - कोई अध्यापक छात्रों के मूल्यांकन के लिए एक महीने में तीन बार मौखिक परीक्षा करता है तथा एक बार पुस्तक की सहायता से परीक्षा करता है। ये मौखिक और पुस्तक की सहायता से ली गयी परीक्षा को क्या कहा जाता है? 

स्पष्टीकरण -  

  • किसी भी शिक्षण-अधिगम प्रक्रिया को पूर्ण करने में छात्रों और शिक्षक की अहम् भूमिका होती है।
  • जिसके अन्तर्गत भी वह शिक्षण प्रक्रिया तभी सफल होती है, जब छात्र सरलतया और सम्यक् प्रकार से अधिगम कर लेता है तथा शिक्षक को भी शिक्षण उद्देश्यों की प्राप्ति होती है।
  • उन शिक्षण उद्देश्यों की प्राप्ति भी हुई या नहीं यह जाँचने के लिए शिक्षक द्वारा छात्रों का मूल्यांकन किया जाता है।
  • मूल्यांकन प्रक्रिया से अभिप्राय यह है कि यह एक छात्रों के अधिगम स्तर को जाँचने की प्रक्रिया है, जिसके माध्यम से शिक्षक छात्रों के स्तर का पता लगाकर अपनी शिक्षण प्रक्रिया में संशोधन करता है।
  • मूल्यांकन प्रक्रिया केअन्तर्गत भी अनेक प्रकार हैं, जिसके अन्तर्गत निर्माणात्मक मूल्यांकन का अत्यंत महत्व है।
  • जिसके द्वारा शिक्षक छात्रों को अनेक प्रकार की गतिविधियों के माध्यम से उनकी अनेक जानकारी एकत्र करता है, जो शिक्षक की छात्रों की प्रगति तथा उनके कठिनाई स्तर को जानने में सहायता करती है। जिसके माध्यम से वह छात्रों के स्तर का पता लगाकर, उनके अनुसार अपने शिक्षण बिन्दुओं में संशोधन करता है। साथ ही छात्रों को उचित उपचार प्रदान करता है, जिससे उनकी अधिगम सम्बन्धी कठिनाइयों का निवारण हो सके।

 

इस प्रकार उपर्युक्त परिस्थिति मूल्यांकन प्रक्रिया के प्रकारों में निर्माणात्मक मूल्यांकन के अन्तर्गत आती है।

Latest CTET Updates

Last updated on Apr 30, 2025

-> The CTET 2025 Notification (July) is expected to be released anytime soon.

-> The CTET Exam Date 2025 will also be released along with the notification.

-> CTET Registration Link will be available on ctet.nic.in.

-> CTET is a national-level exam conducted by the CBSE to determine the eligibility of prospective teachers.  

-> Candidates can appear for CTET Paper I for teaching posts of classes 1-5, while they can appear for CTET Paper 2 for teaching posts of classes 6-8.

-> Prepare for the exam with CTET Previous Year Papers and CTET Test Series for Papers I &II.

More मूल्यांकन Questions

Get Free Access Now
Hot Links: teen patti joy mod apk teen patti club apk teen patti real cash withdrawal teen patti gold old version teen patti master 51 bonus