Question
Download Solution PDFकॉइलमधील प्रेरित विद्युत् प्रवाहाची दिशा वापरून निर्धारित केली जाते:
Answer (Detailed Solution Below)
Detailed Solution
Download Solution PDFयोग्य उत्तर म्हणजे फ्लेमिंगचा उजव्या हाताचा नियम.
Key Points
संकल्पना:
फ्लेमिंगचा उजव्या हाताचा नियम :
- जर आपण आकृतीत दाखवल्याप्रमाणे आपल्या उजव्या हाताची तर्जनी, मधले बोट आणि अंगठा एकमेकांना लंबवत ठेवला आणि अंगठा वाहकाच्या गतीकडे निर्देशित केला आणि तर्जनी चुंबकीय क्षेत्राच्या दिशेने निर्देशित केले, तर मधले बोट आपल्याला परिपथामध्ये वाहणाऱ्या प्रेरित विद्युत् प्रवाहाची दिशा देते.
स्पष्टीकरण:
फ्लेमिंगचा उजव्या हाताचा नियम :
जेव्हा आपण तीन बोटे (बिंदू, मधला आणि अंगठा) अशी व्यवस्था करतो तेव्हा ती तिन्ही एकमेकांना लंब असतात. मग,
- पॉइंटर बोट चुंबकीय क्षेत्राच्या दिशेने निर्देशित करते.
- मधले बोट प्रेरित विद्युत् प्रवाहाच्या दिशेने निर्देशित करते.
- चुंबकीय क्षेत्राशी संबंधित वाहकाच्या हालचालीच्या दिशेने अंगठा दर्शवितो .
अशा प्रकारे, फ्लेमिंगच्या उजव्या हाताच्या नियमाचा वापर करून कॉइलमधील प्रेरित विद्युत् प्रवाहाची दिशा निश्चित केली जाते.
Additional Information
फ्लेमिंगचा डाव्या हाताचा नियम :
- अंगठा आणि डाव्या हाताची पहिली दोन बोटे एकमेकांना लंबवत पसरवा.
- जर तर्जनी चुंबकीय क्षेत्राच्या दिशेने, मध्यवर्ती बोट विद्युत् प्रवाहाच्या दिशेने निर्देशित करते, तर अंगठा प्रभार केलेल्या कणावरील बलाची दिशा देतो.
उजव्या हाताच्या अंगठ्याचा नियम :
- जेव्हा आपण आपला उजवा हात घेतो आणि तर्जनी, मधले बोट आणि अंगठा काटकोनात एकमेकांना ताणतो.
- मग तर्जनी चुंबकीय क्षेत्राच्या दिशेने असते, अंगठा गतीची दिशा किंवा लागू शक्ती दर्शवते, नंतर मधले बोट प्रेरित विद्युत् प्रवाहाची दिशा दर्शवेल.
स्क्रू नियम :
- स्क्रू वाहक म्हणून वापरला जातो कारण आम्हाला माहित आहे की वाहक वीज चालवतात.
- जेव्हा एखादा स्क्रू फिरवला जातो तेव्हा चुंबकीय क्षेत्रांची दिशा ठरवण्यासाठी रोटेशनची दिशा वापरली जाते आणि प्रवाहाची दिशा ठरवण्यासाठी स्क्रू ज्या दिशेला ठेवला जातो त्याचा वापर केला जातो.
Last updated on Jul 17, 2025
-> RSMSSB Forest Guard Recruitment Short Notice 2025 has been released on the official website.
->A total of 785 vacancies have been announced for the post of Forest Guard and Forester as well as surveyor.
-> The RSMSSB Forest Guard selection process consists of 5 stages i.e. Written Test, a Physical Standard & Efficiency Test (PST & PET), an Interview, Medical Examination, and finally Document & Character Verification.
-> The candidates must also go through the RSMSSB Forest Guard Previous Years’ Paper.