एल-निनो कोणत्या महासागरात विकसित होते?

प्रशांत महासागर हे योग्य उत्तर आहे.

Key Points:

एल-निनो:

• एल-निनो (या स्पॅनिश शब्दाचा अर्थ ख्रिस्ताचे मुल किंवा बालयेशू) हे दक्षिण अमेरिकेतील इक्वाडोर आणि पेरू देशाच्या किनारपट्टीवर समुद्राच्या पृष्ठभागाच्या उबदार पाण्यामध्ये विकसित होते.
• एल-निनो हे प्रशांत महासागरामध्ये निर्माण होत असले तरी, ते अटलांटिक महासागरामध्ये निर्माण होणाऱ्या चक्रीवादळांची संख्या कमी करते. याउलट, ला-निना हे अटलांटिक महासागरामध्ये निर्माण होणाऱ्या चक्रीवादळांच्या संख्येत वाढ होण्याशी संबंधित असतात.
• अलीकडे, या घटनांचा उपयोग जगातील विविध भागांतील हवामानाच्या परिस्थितीचा अंदाज घेण्यासाठी केला जात आहे.
• एल-निनो हे साधारणपणे दर 2 ते 7 वर्षांनी ख्रिसमसच्या आसपास येतात आणि ते काही आठवड्यांपासून काही महिन्यांपर्यंत राहतात.
• एल-निनो घटना या पुढील दोन महत्त्वाच्या वातावरणीय अभिसरण प्रणालींशी संबंधित आहे:
  1. हॅडली अभिसरण: यामध्ये, विषुववृत्ताजवळ निर्माण होणारे वारे, पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून 10 ते 15 किलोमीटर उंचीवर ध्रुवांकडे वाहत जाऊन उपोष्णकटिबंधीय भागात जातात आणि नंतर भूपृष्ठाजवळ विषुववृत्ताकडे परत येतात.
  2. वॉकर अभिसरण: ही दक्षिण पूर्व आशियाजवळ पश्चिम प्रशांत महासागराच्या वरच्या भागातील एक स्थिर निम्न-दाब प्रणाली आणि मध्य प्रशांत महासागरामधील उच्च-दाब प्रणाली आहे.
• यामुळे, उच्च दाब क्षेत्राकडून कमी दाब क्षेत्राकडे वाऱ्याचा प्रवाह सतत पश्चिमेकडे सरकतो. उच्च उंचीवर, ही हवा नंतर थेट पूर्वेकडे वाहत जाते, जी हॅडली अभिसरणाकडे तिरकस होते.
• वॉकर अभिसरण आणि हॅडली अभिसरणाच्या एकत्रित घटकांमुळे, वातावरणाच्या खालच्या थरांमध्ये पश्चिमेकडे एक जोरदार प्रचलित वारा वाहतो, जो पश्चिम दक्षिण अमेरिकेतील किनारपट्टीवरील स्थिर तटीय उसळण प्रणाली राखतो.
• एल-निनो आणि भारतीय मान्सून पर्जन्य यांचा परस्पर संबंध आहे.