विकास हा साधारणपणे डोक्यापासून पायापर्यंत जातो, विकासाच्या या तत्त्वाला _______ म्हणतात.

विकास म्हणजे अवयवांच्या चांगल्या आणि वर्धित कार्यासाठी संरचनेत वाढ. मूल एका क्रमाने विकसित होते जे जवळजवळ सर्व मुलांमध्ये समान असते.

• विकासाचा दर आणि गती वैयक्तिक प्रकरणांमध्ये भिन्न असू शकते परंतु विकास नमुन्याचा क्रम सर्व मुलांमध्ये जवळजवळ सारखाच असतो. अशा प्रकारे मानवी विकास काही तत्त्वांवर आधारित आहे.

Key Points

विकासाचे अनुमानित नमुने:

• हे विकासाचे सर्वात महत्त्वाचे तत्त्व आहे जे प्रत्येक व्यक्तीला बदलात फरक दाखवत असले तरी ते बदलाच्या समान क्रमाचे पालन करतात.
• मुलांचा विकास दोन दिशांनी होतो, डोके ते पाय या दिशेने आणि दुसरी जवळून दूरपर्यंत (शरीराच्या मध्यभागी ते परिधीय).
  1. शीर्ष-पुच्छ प्रवृत्ती: हे दर्शविते की विकास रेखांशाच्या दिशेने म्हणजे डोके ते पायापर्यंत होतो. त्यामुळेच लहान मूल चालायला लागण्यापूर्वी डोक्यावर नियंत्रण मिळवते.
  2. प्रॉक्सिमो-डिस्टल प्रवृत्ती: ती जवळून दूरपर्यंत जाते आणि शरीराच्या मध्यभागी असलेल्या भागांपासून प्रथम विकसित होते आणि नंतर हातपाय. त्यामुळे, विकासाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यातील मूल लहान स्नायू किंवा सूक्ष्म मोटर कौशल्यांऐवजी मूलभूत स्नायूंचा विकास करू लागतो.

त्यामुळे, असा निष्कर्ष काढला जाऊ शकतो की विकासाच्या वर नमूद केलेल्या तत्त्वाला 'शीर्ष-पुच्छ' म्हणतात.