"एका विशिष्ट टप्प्यावर मुले आदिम तर्क वापरण्यास सुरवात करतात आणि त्यांना सर्व प्रकारच्या प्रश्नांची उत्तरे जाणून घ्यायची असतात." पायगेटने याला "अंतर्ज्ञानी" म्हटले आहे. पायगेटच्या मते, खालीलपैकी कोणत्या टप्प्यावर त्याचा अर्थ आहे?

This question was previously asked in
REET 2017 Level 2 (Maths & Science) (Hindi-I - English-II/Sanskrit-II) Official Paper
View all REET Papers >
  1. मूर्त संक्रियात्मक
  2. पूर्व संक्रियात्मक
  3. औपचारिक संक्रियात्मक
  4. वरीलपैकी काहीही नाही

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : पूर्व संक्रियात्मक
Free
REET CT 1: CDP (Growth and Development)
10 Qs. 10 Marks 8 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

जीन पायगेट, स्विस मानसशास्त्रज्ञ, यांनी त्यांच्या सिद्धांतामध्ये संज्ञानात्मक विकासाचा पद्धतशीर अभ्यास केला आहे ज्याचे वर्गीकरण चार टप्प्यात केले आहे.

  • त्याने आपल्या मुलांचे आणि त्यांच्या सभोवतालच्या जगाचे आकलन करण्याच्या प्रक्रियेचे निरीक्षण केले आणि नवीन माहितीवर मन कसे प्रक्रिया करते याची एक प्रतिकृती  विकसित केली.

Key Points

पायगेटचा पूर्व संक्रियात्मक टप्पा 2-7 वर्षांचा आहे. या अवस्थेत, मुलाला संवर्धनाच्या संकल्पनेसह समस्या येतात आणि केंद्रीकरण आणि ते अपरिवर्तनीयतेच्या कल्पनेसह संघर्ष करतात.

पूर्व संक्रियात्मक टप्पा (2-7 वर्षे): त्याचे दोन भागांमध्ये वर्गीकरण केले आहे:

  • पूर्ववैकल्पिक अवस्था (2-4 वर्षे): यामध्ये ते खेळण्याचे नाटक करू लागले; अहंकार आणि शत्रुत्व नियंत्रित केले जाते.
  • अंतर्ज्ञानी (4-7 वर्षे): यामध्ये, मूल जिज्ञासू बनू लागते, कामाच्या गोष्टी जाणून घेण्यासाठी त्याला आदिम तर्क वापरायचा असतो.

Important Points

संज्ञानात्मक विकासाचे इतर टप्पे:

टप्पे 

विकास 

संवेदीप्रेरक 

(0 ते 2 वर्षे)

  • या अवस्थेमध्ये, अर्भकं त्यांच्या इंद्रियांचा (दृष्टी आणि श्रवण) वापर करून वस्तूंशी (आकळणे, चोखणे आणि पाऊले टाकणे) शारीरिक संवादाद्वारे हळूहळू जगाचे आकलन तयार करतात.
  • वस्तूंच्या स्थायीतेचा विकास ही या टप्प्यातील सर्वात महत्त्वाची सिद्धी आहे.

मूर्त संक्रियात्मक

(7 ते 12 वर्षे)

  • स्वतःचे विचार आणि इतरांचे विचार यातील फरक ओळखण्याची क्षमता
  • मुले वस्तूंचे त्यांची संख्या, वस्तुमान इत्यादीनुसार वर्गीकरण करू शकतात
  • वस्तू आणि घटनांबद्दल तर्कशुद्ध विचार करण्याची क्षमता

औपचारिक संक्रियात्मक

(12 वर्षे ते वयाने मोठे)

  • अमूर्त आणि वैज्ञानिक विचार
  • हा सर्वात महत्वाचा टप्पा आहे जिथे मानसिक क्षमता जास्तीत जास्त विकसित केली जाऊ शकते.
  • काल्पनिक आणि अनुमानात्मक तर्क करण्यास सक्षम
  • अमूर्तपणे विचार करण्याची क्षमता, संज्ञान आणि समस्या सोडवणे.

 

यास्तव, आम्ही असा निष्कर्ष काढतो की अंतर्ज्ञानी टप्प्यानुसार, पायगेट पूर्व- संक्रियात्मक टप्प्याला संदर्भित करतात.

Latest REET Updates

Last updated on Jul 19, 2025

-> REET 2025 Mains notification out for 7759 Posts by Rajasthan Staff Selection Commission (RSSC).

-> Check REET Qualifying Marks 2025 and also know how to calculate your marks here.

-> The REET 2025 Exam Notification will be released in November or December 2025

-> The candidates who qualify for the REET exam will receive a salary range between Rs. 23,700 to Rs. 44,300. 

-> Also, note during probation, the teachers will receive only the basic salary. Candidates must refer to the REET Previous Year Papers and REET Mock Tests to understand the trend of questions for the exam.

Hot Links: teen patti casino download teen patti winner teen patti win teen patti diya teen patti master golden india