Conductors and Insulators MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Conductors and Insulators - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Apr 23, 2025
Latest Conductors and Insulators MCQ Objective Questions
Conductors and Insulators Question 1:
खालीलपैकी कोणता विसंवाहक नाही?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 1 Detailed Solution
वरील प्रश्नात ‘सोने’ वगळता, दिलेले सर्व पर्याय विसंवाहकाची उदाहरणे आहेत.
|
सुवाहक |
मध्यम वाहक |
विसंवाहक (गैर-वाहक) |
|
चांदी |
कार्बन |
तेल |
|
तांबे |
मानवी शरीर |
फर |
|
सोने |
ओलसर मानवी त्वचा |
रेशीम |
|
ॲल्युमिनियम |
आम्ल द्रावण |
लोकर |
|
मॅग्नेशियम |
खारे पाणी |
रबर |
|
टंगस्टन |
जमीन |
पोर्सिलेन, काच |
|
निकेल |
पाण्याची वाफ (हवेत) |
प्लास्टिक |
|
पारा |
लाकूड |
|
|
प्लॅटिनम |
कागद |
|
|
लोह |
मेण |
|
|
एबोनाइट |
Conductors and Insulators Question 2:
वर्ग 'F' इन्सुलेशनचे तापमान किती असते?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 2 Detailed Solution
बरोबर उत्तर पर्याय 4 आहे: (155°C )
संकल्पना:
- वर्ग F इन्सुलेशनमध्ये मायका, काच फायबर, अॅस्बेस्टोस इत्यादी पदार्थ किंवा त्यांचे संयोजन असते, ज्यामध्ये योग्य बंधन, संसर्जन किंवा कोटिंग पदार्थ असतात, तसेच इतर पदार्थ किंवा पदार्थांचे संयोजन असते, जे आवश्यक नाही की अकार्बनिक असावे, जे अनुभवाने किंवा चाचण्यांनी वर्ग F तापमानावर काम करण्यास सक्षम असल्याचे सिद्ध झाले आहे (वर्ग B पदार्थांपेक्षा 25 सेल्सिअस अंश जास्त तापमानावर काम करण्यास अनुमती देणारे उष्णता स्थिरतेचे प्रमाण असलेले पदार्थ).
- अधिकृत परवानगी असलेले तापमान: (IEC60034-1 & NEMA MG1-12.43): 155C, 311F.
अतिरिक्त माहिती
|
वर्ग Y (90°C) |
कापूस, रेशीम, कागद, सेल्युलोज, लाकूड इत्यादी |
|
वर्ग A (105°C) |
वर्ग Y चा पदार्थ नैसर्गिक रेझिन, सेल्युलोज एस्टर, इन्सुलेटिंग तेल इत्यादीने संसर्जित केलेला असतो. लॅमिनेटेड ऊन आणि वार्निश केलेला कागद देखील वर्ग-A इन्सुलेशनचे उदाहरण आहेत. |
|
वर्ग E (120°C) |
सिंथेटिक रेझिन एनामेल, कापूस आणि कागद फॉर्मल्डिहाइड बंधनासह लॅमिनेट केलेले इत्यादी. |
|
वर्ग B (130°C) |
मायका, काच, फायबर, अॅस्बेस्टोस योग्य बंधन पदार्थासह, मायका, काच, फायबर आणि अॅस्बेस्टोस लॅमिनेशन बांधलेले. |
|
वर्ग F (155°C) |
वर्ग B चा पदार्थ उच्च उष्णता स्थिरतेच्या बंधन पदार्थासह. |
|
वर्ग H (180°C) |
काच, फायबर, अॅस्बेस्टोस आणि मायका सिलिकॉन रेझिनसह. |
|
वर्ग C (180°C पेक्षा जास्त) |
मायका, सिरेमिक, काच आणि क्वार्ट्ज बंधकाशिवाय किंवा उच्च उष्णता स्थिरतेच्या सिलिकॉन रेझिनसह. |
Conductors and Insulators Question 3:
खालीलपैकी कोणत्या इन्सुलेट सामग्रीमध्ये सर्वात कमी डायलेक्ट्रिक नुकसान होते?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 3 Detailed Solution
खालील पर्यायांपैकी, PE (पॉलीथिलीन) मध्ये सर्वात कमी डायलेक्ट्रिक नुकसान आहे.
डायलेक्ट्रिक नुकसान
डायलेक्ट्रिक ही अशी सामग्री मानली जाते ज्यामध्ये खराब विद्युत चालकता असते आणि डायलेक्ट्रिक ध्रुवीकरणाच्या घटनेमुळे विद्युत चार्ज संचयित करण्याची क्षमता मिळते.
जेव्हा इन्सुलेटरवर AC व्होल्टेज लावला जातो, तेव्हा डायलेक्ट्रिक लॉस (किंवा डिसिपेशन लॉस) होतो, ज्यामुळे काही विद्युत ऊर्जा उष्णता ऊर्जा म्हणून नष्ट होते.
विद्युत क्षेत्राच्या उपस्थितीत डायलेक्ट्रिक सामग्री गरम करताना होणारी ऊर्जेची हानी डायलेक्ट्रिक लॉस म्हणतात.
डायलेक्ट्रिक नुकसान हे नुकसान स्पर्शिका किंवा टॅन डेल्टा (टॅन δ) नुसार मोजले जाते.
tan δ =
जेथे, δ = I आणि IC मधील वर्तमान
C = क्षमता
R = प्रतिकार
Conductors and Insulators Question 4:
इन्सुलेशन ब्रेकडाउनसाठीच्या कारणीभूत संभाव्य फरकाला _______ म्हणतात.
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 4 Detailed Solution
ज्या व्होल्टेजवर इन्सुलेशनचे ब्रेकडाउन होते, त्याला ब्रेकडाउन व्होल्टेज असे म्हणतात. या व्होल्टेजवर, इन्सुलेटर त्याचे इन्सुलेटिंग गुणधर्म गमावतो आणि वाहक (कंडक्टर) म्हणून कार्य करतो. म्हणजेच ते ब्रेकडाउन व्होल्टेजच्या वरच्या व्होल्टेजवर विद्युतधारेच्या प्रवाहास अनुमती देते.
Conductors and Insulators Question 5:
खालीलपैकी विजेचे दुर्वाहक आहे:
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 5 Detailed Solution
शुद्ध पाणी हे विजेचे दुर्वाहक आहे, कारण ते खूप थोडे आयनीकृत असते. द्रवपदार्थांमध्ये, ही विद्युत क्षेत्राच्या प्रभावाखालील आयनाची हालचाल असते, ज्यामुळे वीज प्रवाहित होण्यास मदत होते आणि शुद्ध पाणी कमी आयनीकृत होते.
Top Conductors and Insulators MCQ Objective Questions
खालीलपैकी कोणता विसंवाहक नाही?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 6 Detailed Solution
Download Solution PDFवरील प्रश्नात ‘सोने’ वगळता, दिलेले सर्व पर्याय विसंवाहकाची उदाहरणे आहेत.
|
सुवाहक |
मध्यम वाहक |
विसंवाहक (गैर-वाहक) |
|
चांदी |
कार्बन |
तेल |
|
तांबे |
मानवी शरीर |
फर |
|
सोने |
ओलसर मानवी त्वचा |
रेशीम |
|
ॲल्युमिनियम |
आम्ल द्रावण |
लोकर |
|
मॅग्नेशियम |
खारे पाणी |
रबर |
|
टंगस्टन |
जमीन |
पोर्सिलेन, काच |
|
निकेल |
पाण्याची वाफ (हवेत) |
प्लास्टिक |
|
पारा |
लाकूड |
|
|
प्लॅटिनम |
कागद |
|
|
लोह |
मेण |
|
|
एबोनाइट |
सिरॅमिक रिंग्जचा वापर _______ म्हणून केला जातो.
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 7 Detailed Solution
Download Solution PDF- सिरॅमिक्स कठोर आणि ठिसूळ असतात आणि ते आकारहीन किंवा काचेच्या घन पदार्थांच्या स्वरूपात असतात. या पदार्थांमधील बंध मिश्रित आयनिक आणि सहसंयोजक आहेत.
- इलेक्ट्रॉन हलण्यास मोकळे नाहीत, म्हणून ते थर्मल आणि इलेक्ट्रिकल इन्सुलेटर आहेत. कमी तापमानात, सिरेमिक लवचिकपणे वागतात. त्यांच्याकडे कोणत्याही प्रकारची लवचिकता नाही.
- वरील कारणांमुळे, सिरेमिकपासून बनवलेल्या रिंग्ज किंवा डिस्कचा वापर ट्रान्समिशन आणि डिस्ट्रिब्युशन सिस्टीममध्ये सपोर्ट पोलवर इन्सुलेटर म्हणून केला जातो.
- सिरॅमिक ही एक घन पदार्थ आहे ज्यामध्ये धातू, नॉन-मेटल किंवा मेटॅलॉइड अणूंचे अकार्बनिक कंपाऊंड असते ज्यामध्ये प्रामुख्याने आयनिक आणि सहसंयोजक बंध असतात. मातीची भांडी, पोर्सिलेन आणि वीट ही सामान्य उदाहरणे आहेत.
- उच्च वितळण्याचे बिंदू त्यामुळे ते उच्च उष्णता प्रतिरोधक आहेत.
- महान कडकपणा आणि ताकद.
- खूप टिकाऊ.
- अतिशय कमी विद्युत चालकता म्हणूनच ते ट्रान्समिशन सिस्टममध्ये
- इन्सुलेटर म्हणून वापरले जातात.
- खूप कमी थर्मल चालकता.
- रासायनिक क्रियाकलापांमध्ये खूप निष्क्रिय असतात म्हणून ते इतर
- रसायनांवर प्रतिक्रियाशील नसतात ज्यामुळे दीर्घ आयुष्य वाढते.
सिरॅमिक्स सारखे काही गुणधर्म आहेत
एम्पायर टेप सामान्यत: ______ चे बनलेले असते.
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 8 Detailed Solution
Download Solution PDF- एम्पायर टेप सहसा वार्निश केलेल्या कॅम्ब्रिकपासून बनविलेले असते.
- एम्पायर टेप किंवा इलेक्ट्रिकल टेप (किंवा इन्सुलेटिंग टेप) हा एक प्रकारचा दाब-संवेदनशील टेप आहे जो विद्युत तारा आणि वीज चालवणाऱ्या इतर सामग्रीचे इन्सुलेशन करण्यासाठी वापरला जातो.
- हे अनेक प्लास्टिकपासून बनवले जाऊ शकते, परंतु विनाइल आणि वार्निश केलेले कॅम्ब्रिक सर्वात लोकप्रिय आहे, कारण ते चांगले पसरते आणि प्रभावी आणि दीर्घकाळ इन्सुलेशन देते.
- क्लास H इन्सुलेशनसाठी इलेक्ट्रिकल टेप फायबरग्लास कापडापासून बनवले जाते.
खालीलपैकी कोणता पर्याय विसंवाहक आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 9 Detailed Solution
Download Solution PDFवरील प्रश्नात ‘प्लास्टिक’ वगळता, दिलेले सर्व पर्याय सुवाहकाची उदाहरणे आहेत
योग्य संवाहक, उचित वाहक आणि विसंवाहक वेगळे करणारी सारणी खाली दिली आहे
|
योग्य संवाहक |
उचित वाहक |
योग्य विसंवाहक (दुर्वाहक) |
|
लोह |
कार्बन |
प्लास्टिक |
|
सोने |
मानवी शरीर |
तेल |
|
चांदी |
ओलसर मानवी त्वचा |
फर |
|
तांबे |
खारे पाणी |
रेशीम |
|
ॲल्युमिनियम |
आम्ल द्रावण |
सुकलेले लाकूड |
|
मॅग्नेशियम |
पृथ्वी |
पोर्सिलेन, काच |
|
प्लॅटिनम |
पाण्याची वाफ (हवेतील) |
रबर |
|
टंगस्टन |
|
इबोनाइट |
खालीलपैकी विजेचे दुर्वाहक आहेत:
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 10 Detailed Solution
Download Solution PDFशुद्ध पाणी हे विजेचे दुर्वाहक आहे कारण ते थोडेसे आयनीकृत आहे. द्रवपदार्थांमध्ये, ही विद्युत क्षेत्राच्या प्रभावाखाली आयनची हालचाल असते, ज्यामुळे वीज प्रवाहित होण्यास मदत होते आणि शुद्ध पाणी कमी आयनीकृत होते.
Conductors and Insulators Question 11:
वर्ग 'F' इन्सुलेशनचे तापमान किती असते?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 11 Detailed Solution
बरोबर उत्तर पर्याय 4 आहे: (155°C )
संकल्पना:
- वर्ग F इन्सुलेशनमध्ये मायका, काच फायबर, अॅस्बेस्टोस इत्यादी पदार्थ किंवा त्यांचे संयोजन असते, ज्यामध्ये योग्य बंधन, संसर्जन किंवा कोटिंग पदार्थ असतात, तसेच इतर पदार्थ किंवा पदार्थांचे संयोजन असते, जे आवश्यक नाही की अकार्बनिक असावे, जे अनुभवाने किंवा चाचण्यांनी वर्ग F तापमानावर काम करण्यास सक्षम असल्याचे सिद्ध झाले आहे (वर्ग B पदार्थांपेक्षा 25 सेल्सिअस अंश जास्त तापमानावर काम करण्यास अनुमती देणारे उष्णता स्थिरतेचे प्रमाण असलेले पदार्थ).
- अधिकृत परवानगी असलेले तापमान: (IEC60034-1 & NEMA MG1-12.43): 155C, 311F.
अतिरिक्त माहिती
|
वर्ग Y (90°C) |
कापूस, रेशीम, कागद, सेल्युलोज, लाकूड इत्यादी |
|
वर्ग A (105°C) |
वर्ग Y चा पदार्थ नैसर्गिक रेझिन, सेल्युलोज एस्टर, इन्सुलेटिंग तेल इत्यादीने संसर्जित केलेला असतो. लॅमिनेटेड ऊन आणि वार्निश केलेला कागद देखील वर्ग-A इन्सुलेशनचे उदाहरण आहेत. |
|
वर्ग E (120°C) |
सिंथेटिक रेझिन एनामेल, कापूस आणि कागद फॉर्मल्डिहाइड बंधनासह लॅमिनेट केलेले इत्यादी. |
|
वर्ग B (130°C) |
मायका, काच, फायबर, अॅस्बेस्टोस योग्य बंधन पदार्थासह, मायका, काच, फायबर आणि अॅस्बेस्टोस लॅमिनेशन बांधलेले. |
|
वर्ग F (155°C) |
वर्ग B चा पदार्थ उच्च उष्णता स्थिरतेच्या बंधन पदार्थासह. |
|
वर्ग H (180°C) |
काच, फायबर, अॅस्बेस्टोस आणि मायका सिलिकॉन रेझिनसह. |
|
वर्ग C (180°C पेक्षा जास्त) |
मायका, सिरेमिक, काच आणि क्वार्ट्ज बंधकाशिवाय किंवा उच्च उष्णता स्थिरतेच्या सिलिकॉन रेझिनसह. |
Conductors and Insulators Question 12:
खालीलपैकी कोणता विसंवाहक नाही?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 12 Detailed Solution
वरील प्रश्नात ‘सोने’ वगळता, दिलेले सर्व पर्याय विसंवाहकाची उदाहरणे आहेत.
|
सुवाहक |
मध्यम वाहक |
विसंवाहक (गैर-वाहक) |
|
चांदी |
कार्बन |
तेल |
|
तांबे |
मानवी शरीर |
फर |
|
सोने |
ओलसर मानवी त्वचा |
रेशीम |
|
ॲल्युमिनियम |
आम्ल द्रावण |
लोकर |
|
मॅग्नेशियम |
खारे पाणी |
रबर |
|
टंगस्टन |
जमीन |
पोर्सिलेन, काच |
|
निकेल |
पाण्याची वाफ (हवेत) |
प्लास्टिक |
|
पारा |
लाकूड |
|
|
प्लॅटिनम |
कागद |
|
|
लोह |
मेण |
|
|
एबोनाइट |
Conductors and Insulators Question 13:
खालीलपैकी कोणत्या इन्सुलेट सामग्रीमध्ये सर्वात कमी डायलेक्ट्रिक नुकसान होते?
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 13 Detailed Solution
खालील पर्यायांपैकी, PE (पॉलीथिलीन) मध्ये सर्वात कमी डायलेक्ट्रिक नुकसान आहे.
डायलेक्ट्रिक नुकसान
डायलेक्ट्रिक ही अशी सामग्री मानली जाते ज्यामध्ये खराब विद्युत चालकता असते आणि डायलेक्ट्रिक ध्रुवीकरणाच्या घटनेमुळे विद्युत चार्ज संचयित करण्याची क्षमता मिळते.
जेव्हा इन्सुलेटरवर AC व्होल्टेज लावला जातो, तेव्हा डायलेक्ट्रिक लॉस (किंवा डिसिपेशन लॉस) होतो, ज्यामुळे काही विद्युत ऊर्जा उष्णता ऊर्जा म्हणून नष्ट होते.
विद्युत क्षेत्राच्या उपस्थितीत डायलेक्ट्रिक सामग्री गरम करताना होणारी ऊर्जेची हानी डायलेक्ट्रिक लॉस म्हणतात.
डायलेक्ट्रिक नुकसान हे नुकसान स्पर्शिका किंवा टॅन डेल्टा (टॅन δ) नुसार मोजले जाते.
tan δ =
जेथे, δ = I आणि IC मधील वर्तमान
C = क्षमता
R = प्रतिकार
Conductors and Insulators Question 14:
सिरॅमिक रिंग्जचा वापर _______ म्हणून केला जातो.
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 14 Detailed Solution
- सिरॅमिक्स कठोर आणि ठिसूळ असतात आणि ते आकारहीन किंवा काचेच्या घन पदार्थांच्या स्वरूपात असतात. या पदार्थांमधील बंध मिश्रित आयनिक आणि सहसंयोजक आहेत.
- इलेक्ट्रॉन हलण्यास मोकळे नाहीत, म्हणून ते थर्मल आणि इलेक्ट्रिकल इन्सुलेटर आहेत. कमी तापमानात, सिरेमिक लवचिकपणे वागतात. त्यांच्याकडे कोणत्याही प्रकारची लवचिकता नाही.
- वरील कारणांमुळे, सिरेमिकपासून बनवलेल्या रिंग्ज किंवा डिस्कचा वापर ट्रान्समिशन आणि डिस्ट्रिब्युशन सिस्टीममध्ये सपोर्ट पोलवर इन्सुलेटर म्हणून केला जातो.
- सिरॅमिक ही एक घन पदार्थ आहे ज्यामध्ये धातू, नॉन-मेटल किंवा मेटॅलॉइड अणूंचे अकार्बनिक कंपाऊंड असते ज्यामध्ये प्रामुख्याने आयनिक आणि सहसंयोजक बंध असतात. मातीची भांडी, पोर्सिलेन आणि वीट ही सामान्य उदाहरणे आहेत.
- उच्च वितळण्याचे बिंदू त्यामुळे ते उच्च उष्णता प्रतिरोधक आहेत.
- महान कडकपणा आणि ताकद.
- खूप टिकाऊ.
- अतिशय कमी विद्युत चालकता म्हणूनच ते ट्रान्समिशन सिस्टममध्ये
- इन्सुलेटर म्हणून वापरले जातात.
- खूप कमी थर्मल चालकता.
- रासायनिक क्रियाकलापांमध्ये खूप निष्क्रिय असतात म्हणून ते इतर
- रसायनांवर प्रतिक्रियाशील नसतात ज्यामुळे दीर्घ आयुष्य वाढते.
सिरॅमिक्स सारखे काही गुणधर्म आहेत
Conductors and Insulators Question 15:
एम्पायर टेप सामान्यत: ______ चे बनलेले असते.
Answer (Detailed Solution Below)
Conductors and Insulators Question 15 Detailed Solution
- एम्पायर टेप सहसा वार्निश केलेल्या कॅम्ब्रिकपासून बनविलेले असते.
- एम्पायर टेप किंवा इलेक्ट्रिकल टेप (किंवा इन्सुलेटिंग टेप) हा एक प्रकारचा दाब-संवेदनशील टेप आहे जो विद्युत तारा आणि वीज चालवणाऱ्या इतर सामग्रीचे इन्सुलेशन करण्यासाठी वापरला जातो.
- हे अनेक प्लास्टिकपासून बनवले जाऊ शकते, परंतु विनाइल आणि वार्निश केलेले कॅम्ब्रिक सर्वात लोकप्रिय आहे, कारण ते चांगले पसरते आणि प्रभावी आणि दीर्घकाळ इन्सुलेशन देते.
- क्लास H इन्सुलेशनसाठी इलेक्ट्रिकल टेप फायबरग्लास कापडापासून बनवले जाते.